ข้อควรระวัง ในการออกกำลังกายในผู้ป่วย โรคหลอดเลือดสมอง

โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) หรือ อัมพฤกษ์ อัมพาต เป็นอาการของแขน ขา หรือใบหน้าซีกใดซีกหนึ่งชา อ่อนแรง เคลื่อนไหวลำบาก หรือเคลื่อนไหวไม่ได้ อย่างทันทีทันใด เกิดขึ้นเนื่องจากหลอดเลือดไปเลี้ยงสมองตีบ ตัน หรือแตก ทำให้เนื้อสมองขาดอาหารและออกซิเจน เกิดภาวะเนื้อสมองเสียหาย แต่อย่างไรนั้นการออกกำลังกายอย่างถูกต้องด้วยตนเองเพื่อให้เกิดการเคลื่อนไหวของรยางค์ส่วนบนในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีก ก็ยังเป็นการช่วยลดอาการบวม ป้องกันภาวะหดรั้งของกล้ามเนื้อ และ ลดการเกิดภาวะข้อติด เป็นการลดภาระและการพึ่งพิงบุคคลอื่นโดยเฉพาะผู้ดูแล ดังนั้นข้อควรระวัง และข้อห้าม ในการออกกำลังกายในผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง ก็เป็นอีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่ควรใส่ใจเป็นอันดับต้นๆในการฟื้นฟูสมรรถภาพและการดูแลผู้ป่วย

ข้อควรระวัง และข้อห้าม ในการออกกำลังกายในผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง

ข้อควรระวัง
- ระวังในผู้ป่วยที่มีกระดูกหัก กระดูกผุกร่อน
- ไม่ควรออกแรงเร็วและแรง
- หลีกเลี่ยงในช่วงเวลาอักเสบ

ข้อห้าม
- ข้อต่อที่มีการจำกัดการเคลื่อนไหว
- การอักเสบเฉียบพลัน ติดเชื้อ (ร้อน บวม)
- มีอาการปวดเสียวในข้อขณะเคลื่อนไหว

ปัจจัยที่มีผลต่อการฟื้นฟู
- ความรุนแรงของรอยโรค
- แรงผลักดัน ความตั้งใจ
- ความสามารถในการเรียนรู้
- การควบคุมอารมณ์และการดูแลจากครอบครัว
- การนำสิ่งที่ฝึกไปใช้และการปรับตัว
- โรคที่เกิดแทรกซ้อน
- การฟื้นฟูและการฝึกฝน

การป้องกันการเกิดแผลกดทับในผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง

แผลกดทับ หมายถึง การถูกทำลายเฉพาะที่ของผิวหนังหรือเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง โดยเฉพาะบริเวณปุ่มกระดูก ซึ่งเป็นผลมาจากความรุนแรงของแรงกด อาจจะร่วมกับแรงไถล หรือการถูกกดเป็นระยะเวลานาน

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดแผลกดทับ ได้แก่
1. ช่วยเหลือตนเองได้น้อยหรือไม่ได้เลย นอนติดเตียงตลอดเวลา มีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว
2. ไม่รู้สึกตัวหรือรับรู้การเปลี่ยนแปลง ซึมลง กระสับกระส่าย สับสน
3. รูปร่างผอม ผิวหนังบางและมองเห็นปุ่มกระดูกชัดเจน

ตำแหน่งปุ่มกระดูกที่พบแผลกดทับได้บ่อย
ท่านอนหงาย : ตำแหน่งบริเวณกระดูกก้นกบ ส้นเท้า ข้อศอก กระดูกสันหลัง สะบัก และท้ายทอย
ท่านอนตะแคง : ตำแหน่งบริเวณกระดูกสะโพก ตาตุ่ม เข่า ไหล่ หู
ท่านั่ง : ตำแหน่งบริเวณ กระดูกก้นกบ หลัง ไหล่ ส้นเท้า ข้อศอก

ขอขอบคุณข้อมูล : กภ.กาญจนา แก้วกอง