KIN

โรคซึมเศร้า (Depression) 

โรคซึมเศร้า อาการ ผู้ป่วยจะมีอาการหดหู่ ท้อแท้ เบื่อหน่าย สะเทือนใจง่าย ร้องไห้บ่อย รู้สึกตัวเองไม่มีคุณค่าหรือเป็นภาระของผู้อื่น สมาธิแย่ลง หลงลืมง่าย เหม่อลอย นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร ปวดหัว บางรายอาจไม่รู้สึกเศร้าแต่จะเบื่อหน่ายทุกอย่างรอบตัวและไม่รู้จะอยู่ต่อไปเพื่ออะไร หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องมีความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตายสูง หากมีอาการของโรคซึมเศร้านานเกิน 2 สัปดาห์  ควรพบแพทย์เพื่อประเมินว่าเป็นโรคซึมเศร้าหรือไม่

อาการของโรคซึมเศร้า

อารมณ์เปลี่ยนแปลงไป      

– เศร้า หดหู่ สะเทือนใจง่าย ร้องไห้บ่อย

ความคิดเปลี่ยนแปลง       

– มองทุกอย่างแย่ไปหมด รู้สึกไร้คุณค่าในตนเอง หรือคิดว่าตนเองเป็นภาระของผู้อื่น มองเห็นแต่ ความผิดพลาดของตนเอง รู้สึกสิ้นหวัง อาจมีความคิดอยากตาย

สมาธิความจำแย่ลง         

– หลงลืมง่าย จิตใจเหม่อลอย ประสิทธิภาพการทำงานลดลง

มีอาการทางร่างกายต่าง ๆ 

– อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ปวดหัว เมื่อยตัว

โรคแพนิก (Panic Disorder) เป็นโรคตื่นตระหนกที่เกิดขึ้นจากระบบประสาทอัตโนมัติไวต่อสิ่งกระตุ้น จนเกิดอาการหายใจติดขัด หัวใจเต้นเร็ว เวียนศีรษะ จุกแน่น คล้ายจะเป็นลมหรือเหมือนกับจะถึงชีวิต ซึ่งการเกิดครั้งแรกมักจะอยู่ในสถานการณ์ที่มีเรื่องกดดันหรือถูกกระตุ้นให้ตื่นตัว และจะมีอาการอีกเรื่อย ๆ เมื่อเจอกับสถานการณ์เดิม ๆ โดยแต่ละครั้งจะมีอาการประมาณ 10 – 20 นาที และหายเป็นปกติ แต่หากมีอาการแพนิกเกิดขึ้นแล้วมีอาการอื่น ๆ ตามมา เช่น กังวลอยู่ตลอดเวลาว่าจะมีอาการแพนิกเกิดขึ้นอีก คุมตัวเองไม่ได้ หมกมุ่น พฤติกรรมเปลี่ยนอย่างชัดเจน ไม่กล้าไปไหนคนเดียว แนะนำควรรีบพบจิตแพทย์

โรคจิตเภท (Schizophrenia) ผู้ป่วยจะมีอาการหูแว่ว ประสาทหลอน โดยจะแสดงออกด้วยการพูดคนเดียว หัวเราะคนเดียว หลงผิดหรือหวาดระแวง หากมีอาการนานเกิน 6 เดือนแล้วไม่ได้รับการรักษาจะทำให้การรักษายากขึ้นและผลการรักษาไม่ดี นัก โรคจิตเภทเป็นโรคเรื้อรัง การรักษาจะช่วยให้ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น ปัญาหาที่พบบ่อยในผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้คือ มักจะคิดว่าตนเองหาย โดยหยุดยาเองเป็นเวลานาน มากกว่า3-4 เดือน จำเป็นต้องเริ่มรักษาใหม่ตั้งแต่ต้นทั้งหมด

โรคเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนใจ (Post-Traumatic Stress Disorder) ซึ่งเป็นผลมาจากที่ผู้ป่วยผ่านเหตุการณ์เลวร้ายหรือรุนแรงที่ส่งผลกระทบต่อความรู้สึก ทำให้เกิดความกลัวและกลัวว่าจะเกิดขึ้นซ้ำ จนมีอาการระแวง หวาดกลัว หรือตกใจง่าย ดังนั้นควรรีบพบจิตแพทย์เพื่อรักษา เพราะหากปล่อยไว้อาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันได้

โรคไบโพลาร์ หรือโรคอารมณ์สองขั้ว (Bipolar Disorder) เป็นความผิดปกติทางอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปมาระหว่างซึมเศร้าและอารมณ์ดีเกินปกติ (ช่วงแมเนีย)  โดยในช่วงซึมเศร้าจะมีอาการหดหู่ ท้อแท้ สิ้นหวังอาการเหมือนผู้ป่วยโรคซึมเศร้า เป็นแทบทุกวันและเป็นส่วนใหญ่ของวัน รวมถึงอาการจะคงอยู่นานหลายเดือนแล้วหายไปเหมือนคนปกติ ก่อนจะเข้าสู่ช่วงช่วงอาการแมเนีย ซึ่งอารามของแต่ละคนจะมี อารมณ์คึกคัก กระฉับกระเฉง อยากทำหลายอย่าง พลังงานเยอะ นอนน้อย ใจดี มนุษย์สัมพันธ์ดี อารมณ์ดี แต่มีปัญหาในการควบคุมอารมณ์ เช่นอยากจะทำอะไรจะทำทันที อยากจะไปไหนหรืออยากได้อะไรจะลงมือทำทันที ถ้าหากมีคนขัดใจจะฉุนเฉียวและไม่พอใจ

ลักษณะอาการช่วงซึมเศร้าของ โรคไบโพลาร์

• มีอารมณ์ซึมเศร้าเป็นส่วนใหญ่ของวัน
• มีความสนใจหรือความสุขในกิจกรรมต่าง ๆ ทั้งหมดหรือแทบทั้งหมดลดลงอย่างมาก น้ำหนักลดลงหรือ
• เพิ่มขึ้นอย่างมีความสำคัญ เบื่ออาหารหรือเจริญอาหารแทบทุกวัน
• นอนไม่หลับ หรือจะนอนหลับมากเกินไป
• กระสับกระส่ายหรือเชื่องช้า
• อ่อนเพลีย
• รู้สึกตนเองไร้ค่า หรือรู้สึกผิดไปทุกอย่าง
• คิดอยากตายอยู่เรื่อย ๆ

อาการช่วงแมเนียของ โรคไบโพลาร์

• มีอารมณ์ครึกครื้น แสดงออกอย่างเต็มที่ หรือหงุดหงิดมากเกินปกติ
• รู้สึกว่าตนเองเก่ง หรือมีความสำคัญมาก
• ไม่ค่อยนอน และความคิดพรั่งพรู แล่นเร็ว
• มีพลังเหลือล้น
• วอกแวก สนใจไปทุกอย่าง
• ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย
• พูดมากหรือพูดไม่หยุด
• ไม่ตระหนักว่าตนเองผิดปกติไปจากเดิม

โรคกลัวแบบเฉพาะเจาะจง (Phobias) คืออาการหวาดกลัวต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างรุนแรงหรือสถานการณ์บางอย่าง เช่น กลัวความสูง กลัวความมืด กลัวสัตว์บางชนิด กลัวเลือด ซึ่งอาการที่แสดงออกมาจะเป็นไปในทางหลีกเลี่ยง และหนีการพบเจอสิ่งนั้น ๆ อย่างทันทีทันใด ในรายที่รุนแรงอาจหวาดกลัวแม้เป็นเพียงการเอ่ยถึงหรือพบเจอสถานการณ์ที่ใกล้เคียงกัน

        สังเกตคนรอบข้างที่มีอาการเกี่ยวข้องกับโรคจิตเวชเป็นเรื่องสำคัญ ถ้าหากพบความผิดปกติของคนรอบข้าง ที่ พฤติกรรมเปลี่ยนไปจากเดิม มีปัญหากับการใช้ชีวิต จนไปถึงเพื่อนรวมการและครอบครัว ลองให้คำปรึกษาก่อน หากพบว่าไม่ดีขึ้น ควรพาไปพบแพทย์

ขอขอบคุณข้อมูลจาก

ศ. นพ.มาโนช หล่อตระกูล ภาควิชาจิตเวชศาสตร์

คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล