แผ่นดินไหวไม่ใช่เรื่องไกลตัว รู้ไว้ ป้องกันได้ วิธีเตรียมตัว-เอาตัวรอด ลดความสูญเสียจากภัยพิบัติ

แม้ประเทศไทยจะไม่ใช่ประเทศที่มีแผ่นดินไหวเกิดขึ้นบ่อยหรือรุนแรงเท่าประเทศอื่น ๆ อย่างญี่ปุ่นหรืออินโดนีเซีย แต่จากข้อมูลสถิติล่าสุดกลับพบว่า ประเทศไทยมีแผ่นดินไหวขนาดเล็กถึงปานกลางเกิดขึ้นเป็นประจำ และสามารถสร้างความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สินได้ โดยเฉพาะพื้นที่ภาคเหนือและภาคตะวันตกที่อยู่ใกล้แนวรอยเลื่อนมีพลัง

เหตุการณ์ล่าสุด: แผ่นดินไหวเมียนมา รับรู้ได้ทั่วไทย

เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 เวลา 13.20 น. เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.7 แมกนิจูดในประเทศเมียนมา โดยมีจุดศูนย์กลางลึกเพียง 10 กิโลเมตร ส่งผลให้แรงสั่นสะเทือนสามารถรับรู้ได้ในหลายจังหวัดของประเทศไทย ทั้งกรุงเทพฯ เชียงใหม่ เชียงราย ตาก พิษณุโลก ลำปาง และพื้นที่ภาคกลางอีกหลายแห่ง ซึ่งเป็นการตอกย้ำว่า “แผ่นดินไหวไม่ใช่เรื่องไกลตัวของคนไทยอีกต่อไป” (Sanook News, 2025)

ประเทศไทยเสี่ยงแผ่นดินไหวมากน้อยแค่ไหน?

จากข้อมูลของกรมอุตุนิยมวิทยา ระบุว่า พื้นที่เสี่ยงภัยแผ่นดินไหวในประเทศไทยส่วนใหญ่อยู่ทางภาคเหนือ เช่น เชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง ตาก รวมถึงบางส่วนของภาคตะวันตก อย่างกาญจนบุรี และราชบุรี โดยมีรอยเลื่อนมีพลัง เช่น รอยเลื่อนแม่จัน รอยเลื่อนแม่ทา รอยเลื่อนเจดีย์สามองค์ ที่อาจทำให้เกิดแผ่นดินไหวระดับปานกลางถึงรุนแรงได้ (กรมอุตุนิยมวิทยา)

ทำไมต้องเตรียมตัว แม้ไม่ใช่ศูนย์กลางแผ่นดินไหว?

แม้พื้นที่ที่เกิดแผ่นดินไหวจะอยู่ต่างประเทศ เช่น เมียนมา หรือ ลาว แต่แรงสั่นสะเทือนสามารถส่งผลต่ออาคารสูง หรือโครงสร้างอ่อนแอในประเทศไทยได้ และอาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุ อพยพฉุกเฉิน ความเสียหายต่อโครงสร้าง และความตื่นตระหนกในวงกว้าง

 

วิธีเตรียมตัวก่อนเกิดแผ่นดินไหว

1. ติดตามข้อมูลจากแหล่งทางการ เช่น เว็บไซต์กรมอุตุนิยมวิทยา หรือแอปฯ เตือนภัยพิบัติ

2. ฝึกแผนอพยพครอบครัว มีจุดนัดพบ เบอร์ฉุกเฉิน และวิธีสื่อสารหากแยกจากกัน

3. ตรวจสอบโครงสร้างบ้าน เสริมความแข็งแรง ยึดเฟอร์นิเจอร์ชิ้นใหญ่กับผนัง

4. เตรียมชุดฉุกเฉิน เช่น ไฟฉาย, น้ำดื่ม, ยาสามัญ, วิทยุ, แบตสำรอง

5. เรียนรู้การปฐมพยาบาล สำหรับช่วยเหลือตัวเองหรือผู้อื่นเบื้องต้น

เมื่อเกิดแผ่นดินไหว ควรทำอย่างไร?

อยู่ในอาคาร

• หมอบ-คลาน-จับ (Drop-Cover-Hold): หมอบลง, คลานเข้าใต้โต๊ะแข็งแรง, จับโต๊ะไว้แน่น

• อยู่ห่างจากกระจก หน้าต่าง หรือของแข็งที่อาจหล่นได้

• ห้ามใช้ลิฟต์เด็ดขาด

อยู่ภายนอก

• อยู่ให้ห่างจากอาคารสูง, เสาไฟฟ้า, ต้นไม้ หรือสิ่งของที่อาจล้มลง

• หลีกเลี่ยงสะพานลอย หรือบริเวณที่มีโครงสร้างไม่มั่นคง

อยู่ในรถ

• จอดในที่ปลอดภัย ไม่อยู่ใต้สะพานลอยหรือสายไฟ

• อยู่ในรถ รอจนกว่าสั่นสะเทือนจะหยุด

หลังแผ่นดินไหว ควรทำอย่างไร?

1. ตรวจสอบอาการบาดเจ็บ และช่วยเหลือผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือ

2. ปิดระบบไฟฟ้าและก๊าซ หากมีกลิ่นหรือเสียงผิดปกติ

3. ฟังวิทยุ-ข่าวสารจากหน่วยงานทางการ หลีกเลี่ยงข้อมูลปลอมจากโซเชียล

4. อย่ากลับเข้าอาคารที่เสียหาย จนกว่าจะมีการตรวจสอบโดยวิศวกร

5. ระวังอาฟเตอร์ช็อก อาจเกิดตามมาได้ในเวลาไม่นานหลังเหตุการณ์หลัก

กรมควบคุมโรคเตือน! ห้ามใช้ไฟหรือโทรศัพท์ในพื้นที่เสี่ยง

หลังแผ่นดินไหว อาจมีการรั่วไหลของก๊าซหรือไฟฟ้าชำรุด คำแนะนำของกรมควบคุมโรคคือ “ห้ามจุดไฟ ใช้ไฟฟ้า หรือโทรศัพท์บริเวณดังกล่าว เพราะอาจทำให้เกิดระเบิดได้” พร้อมทั้งเตือนให้หลีกเลี่ยงการแชร์ข่าวปลอม และให้ติดตามเฉพาะจากแหล่งข้อมูลทางการเท่านั้น (กรมควบคุมโรค)

ตั้งสติ รับมือ ลดความเสี่ยง

แผ่นดินไหวอาจเกิดขึ้นโดยไม่คาดคิด และการเตรียมตัวล่วงหน้าเท่านั้นที่จะช่วยให้คุณและครอบครัวปลอดภัย ลดความตื่นตระหนก และสามารถเอาตัวรอดในสถานการณ์ฉุกเฉินได้

แม้แผ่นดินไหวจะดูไกลตัว แต่เหตุการณ์ในวันที่ 28 มีนาคม 2568 เป็นเครื่องยืนยันว่า "ภัยธรรมชาติไม่รอใคร" — และความไม่ประมาทคือเกราะป้องกันที่ดีที่สุด

 

ข้อมูลอ้างอิง

1. กรมอุตุนิยมวิทยา. (2568). สถิติและแผนที่แผ่นดินไหว

2. กรมควบคุมโรค. (2565). คำแนะนำการรับมือแผ่นดินไหว

3. Sanook News. (2568). แผ่นดินไหวใหญ่ที่เมียนมา รับรู้ได้ถึงกรุงเทพฯ

4. DDC MOPH. (2564). อินโฟกราฟิกเตรียมตัวรับมือแผ่นดินไหว

5. กรมทรัพยากรธรณี. (2565). ข้อควรปฏิบัติแผ่นดินไหว