เทคนิคการฟื้นฟูโรคหลอดเลือดสมองด้วยการกายภาพบำบัด

เทคนิคการฟื้นฟูโรคหลอดเลือดสมองด้วยการกายภาพบำบัด


โรคหลอดเลือดสมอง หรือที่เรามักเรียกกันว่า "สโตรค" (Stroke) เป็นภัยเงียบที่คร่าชีวิต และสร้างความพิการให้กับผู้คนทั่วโลก ลองนึกภาพว่าคุณกำลังดูโทรทัศน์อยู่ดีๆ แล้วจู่ๆ ก็รู้สึกชาที่แขนข้างหนึ่ง พูดไม่ชัด และมุมปากตก นั่นคือสัญญาณของโรคหลอดเลือดสมองที่กำลังเกิดขึ้น 


โรคนี้เกิดขึ้นเมื่อเลือดไม่สามารถไปเลี้ยงสมองได้ตามปกติ เปรียบเสมือนน้ำในท่อที่ถูกอุดตัน (Ischemic Stroke) หรือท่อที่แตก (Hemorrhagic Stroke) ทำให้สมองขาดออกซิเจน และสารอาหาร ส่งผลให้เซลล์สมองตายอย่างรวดเร็ว


เมื่อคนไข้ได้รับการผ่าตัดเรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการฟื้นฟูโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งการฟื้นฟูที่ดี และได้รับผลลัพท์ที่ดีคือ การฟื้นฟูด้วยการกายภาพบำบัด เพราะจะทำการฝึกทั้งสมอง และร่างกาย ทำให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพอีกครั้ง


เทคนิคการฟื้นฟูแบบไหนที่จะช่วยให้ผู้ป่วยกลับมายืนหยัดได้อีกครั้ง



1. การฝึกการเคลื่อนไหว และการทำงานของกล้ามเนื้อ: จินตนาการว่าคุณกำลังสอนร่างกายให้เรียนรู้การเคลื่อนไหวใหม่อีกครั้ง เริ่มจากการขยับนิ้ว แขน ขา ไปจนถึงการนั่ง ยืน และเดิน เหมือนกับการสอนเด็กทารกให้เคลื่อนไหว แต่คราวนี้เราทำกับผู้ใหญ่ การฝึกแบบนี้จะช่วยกระตุ้นให้สมองสร้างเส้นทางประสาทใหม่ ทดแทนส่วนที่เสียหายไป
2. การฝึกการทรงตัว และการควบคุมร่างกาย: ลองนึกภาพว่าคุณกำลังยืนบนเรือที่โคลงเคลง การฝึกทรงตัวจะช่วยให้ผู้ป่วยมีความมั่นคงในการเคลื่อนไหว โดยอาจใช้อุปกรณ์ช่วย เช่น BOSU ball (ลูกบอลครึ่งซีกที่มีฐานแข็ง) หรือ Balance board (แผ่นกระดานที่โยกเยกได้) เพื่อท้าทายระบบการทรงตัวให้ทำงานหนักขึ้น
3. การฝึกการปรับสมดุล: เปรียบเสมือนการเต้นรำบนเส้นลวด ผู้ป่วยจะได้ฝึกการทรงตัวในสถานการณ์ที่ท้าทายมากขึ้น เช่น การเดินบนพื้นผิวที่ไม่เรียบ หรือการหลบหลีกสิ่งกีดขวาง ซึ่งจะช่วยพัฒนาความสามารถในการปรับตัวกับสภาพแวดล้อมจริง
4. การฝึกทำกิจวัตรประจำวัน: ลองนึกถึงกิจกรรมที่เราทำทุกวันโดยไม่ต้องคิด เช่น การแปรงฟัน การใส่เสื้อผ้า หรือการรับประทานอาหาร สำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง กิจกรรมเหล่านี้อาจเป็นความท้าทายครั้งใหญ่ การฝึกทำกิจวัตรประจำวันจึงเป็นเหมือนการสร้างความเป็นอิสระให้กับผู้ป่วย ช่วยให้พวกเขาสามารถดูแลตัวเองได้มากขึ้น


นอกจากการกายภาพบำบัดแล้ว ยังมี 3 การรักษาเสริมอื่นๆ ที่น่าสนใจ คือ


1. การฝังเข็ม: เปรียบเสมือนการปลดล็อคพลังงานที่ติดขัดในร่างกาย การฝังเข็มช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด และลดอาการปวด โดยการแทงเข็มเล็กๆ ลงบนจุดต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งอาจช่วยเสริมการฟื้นฟูได้อย่างน่าประหลาดใจ

2. การบำบัดด้วยน้ำ ธาราบำบัด: ลองนึกภาพว่าคุณกำลังลอยตัวในน้ำ รู้สึกเบา และเคลื่อนไหวได้ง่ายขึ้น นั่นคือประโยชน์ของการบำบัดด้วยน้ำ น้ำช่วยพยุงน้ำหนักตัว ทำให้การเคลื่อนไหวง่ายขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็สร้างแรงต้านที่นุ่มนวล ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อโดยไม่กดทับข้อต่อมากเกินไป
3. การใช้เทคโนโลยี Aquatic Treadmill: นี่คือนวัตกรรมที่น่าตื่นเต้น ลองจินตนาการว่าคุณกำลังเดินอยู่บนลู่วิ่งที่จมอยู่ในน้ำ คุณสามารถเดิน หรือวิ่งได้โดยที่น้ำช่วยพยุงน้ำหนักตัว ลดแรงกระแทกที่ข้อต่อ แต่ยังคงได้ประโยชน์จากการออกกำลังกาย เทคโนโลยีนี้ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถฝึกเดินได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น


ประโยชน์ของ Aquatic Treadmill มีอะไรบ้าง



- ลดแรงกดทับ: เหมือนกับการเดินบนก้อนเมฆ น้ำหนักตัวจะเบาลง ทำให้ข้อต่อ และกระดูกไม่ต้องรับแรงกระแทกมาก

- เพิ่มความทนทานของกล้ามเนื้อ: น้ำสร้างแรงต้านธรรมชาติ ทำให้กล้ามเนื้อต้องออกแรงมากขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็ช่วยพยุงร่างกาย

- พัฒนาการเดิน และการทรงตัว: เหมือนกับการฝึกเดินในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย ช่วยให้ผู้ป่วยมั่นใจมากขึ้นในการเคลื่อนไหว

- ปรับปรุงสมดุล: การเคลื่อนไหวในน้ำช่วยฝึกการควบคุมร่างกาย และการทรงตัวได้ดี



แต่การฟื้นฟูอย่างเดียวไม่พอ การป้องกันไม่ให้เกิดโรคซ้ำก็สำคัญไม่แพ้กัน มาดูวิธีป้องกันโรคหลอดเลือดสมองกัน

1. ควบคุมความดันโลหิต: ความดันโลหิตสูงเหมือนกับการเปิดน้ำแรงๆ ใส่ท่อเก่าๆ มันอาจทำให้ท่อแตกได้ การควบคุมความดันให้อยู่ในระดับปกติจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก

2. ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด: น้ำตาลในเลือดสูงเหมือนกับการมีน้ำตาลเกาะอยู่ในท่อ ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก การควบคุมระดับน้ำตาลจึงช่วยลดความเสี่ยงได้มาก
3. ควบคุมน้ำหนักตัว: น้ำหนักตัวที่มากเกินไปเหมือนกับการแบกของหนักๆ ไว้ตลอดเวลา ทำให้หัวใจต้องทำงานหนักขึ้น การรักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติจึงเป็นสิ่งสำคัญ
4. เลิกสูบบุหรี่ และจำกัดการดื่มแอลกอฮอล์: บุหรี่ และแอลกอฮอล์เหมือนกับยาพิษที่ค่อยๆ ทำลายหลอดเลือดของเรา การเลิกสูบบุหรี่ และลดการดื่มแอลกอฮอล์จึงเป็นการลดความเสี่ยงได้อย่างมาก
5. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายเหมือนกับการทำความสะอาดท่อ ช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น แค่เดินเร็ววันละ 30 นาทีก็ช่วยได้มากแล้ว
6. รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ: อาหารที่ดีต่อสุขภาพเหมือนกับการใช้น้ำมันดีๆ หล่อลื่นเครื่องยนต์ การรับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืช และปลา ช่วยให้หลอดเลือดแข็งแรงขึ้น

การฟื้นฟู และป้องกันโรคหลอดเลือดสมองเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาและความอดทน แต่ด้วยความมุ่งมั่นและการดูแลที่ถูกต้อง ผู้ป่วยสามารถกลับมามีชีวิตที่มีคุณภาพได้อีกครั้ง 


ที่ศูนย์ฟื้นฟูของเรา เรามีทีมนักกายภาพบำบัดที่มีประสบการณ์ และเชี่ยวชาญในการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง พร้อมด้วยอุปกรณ์ที่ทันสมัย รวมถึง Aquatic Treadmill ที่ช่วยให้การฟื้นฟูเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และปลอดภัย นอกจากนี้ เรายังมีโปรแกรมการป้องกันโรคที่ออกแบบมาเฉพาะบุคคล เพื่อช่วยให้คุณ และคนที่คุณรักห่วงใยมีสุขภาพที่ดี และลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง


เราเข้าใจดีว่าการฟื้นฟูจากโรคหลอดเลือดสมองเป็นเส้นทางที่ยาวนาน และท้าทาย แต่คุณไม่จำเป็นต้องเผชิญกับมันเพียงลำพัง ที่ศูนย์ของเรา เราไม่เพียงแต่ให้การรักษา แต่เรายังเป็นเพื่อนร่วมทางในการฟื้นฟูของคุณ เราเชื่อว่าทุกก้าวเล็กๆ คือความสำเร็จที่ควรเฉลิมฉลอง และเราจะอยู่เคียงข้างคุณในทุกขั้นตอนของการฟื้นฟู


ข้อมูลอ้างอิง

  1. Langhorne, P., Bernhardt, J., & Kwakkel, G. (2011). Stroke rehabilitation. The Lancet, 377(9778), 1693-1702. DOI: 10.1016/S0140-6736(11)60325-5
  2. Veerbeek, J. M., van Wegen, E., van Peppen, R., van der Wees, P. J., Hendriks, E., Rietberg, M., & Kwakkel, G. (2014). What is the evidence for physical therapy poststroke? A systematic review and meta-analysis. PloS one, 9(2), e87987. DOI: 10.1371/journal.pone.0087987
  3. Saunders, D. H., Sanderson, M., Hayes, S., Kilrane, M., Greig, C. A., Brazzelli, M., & Mead, G. E. (2016). Physical fitness training for stroke patients. Cochrane Database of Systematic Reviews, (3). DOI: 10.1002/14651858.CD003316.pub6
  4. Billinger, S. A., Arena, R., Bernhardt, J., Eng, J. J., Franklin, B. A., Johnson, C. M., ... & Tang, A. (2014). Physical activity and exercise recommendations for stroke survivors: a statement for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke, 45(8), 2532-2553. DOI: 10.1161/STR.0000000000000022
  5. Norrving, B., Barrick, J., Davalos, A., Dichgans, M., Cordonnier, C., Guekht, A., ... & Caso, V. (2018). Action plan for stroke in Europe 2018–2030. European Stroke Journal, 3(4), 309-336. DOI: 10.1177/2396987318808719



สอบถามข้อมูล | นัดชมสถานที่

สาขาลาดพร้าว 71

สาขาสุขุมวิท 107

สาขาพัทยา

สาขาราชพฤกษ์

ข่าวสารบทความ อื่นๆ

KIN Rehab