KIN

โรคหลอดเลือดสมอง หรือที่เราเรียกกันสั้นๆ ว่า โรค stroke เป็นภาวะที่หลอดเลือดในสมองเกิดการอุดตันหรือแตก ทำให้เลือดไม่สามารถไปเลี้ยงสมองได้อย่างเพียงพอ ส่งผลให้เซลล์สมองตาย หรืออาจทำให้เซลล์สมองขาดออกซิเจน และสารอาหารจนเกิดความเสียหาย ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดอาการต่างๆ เช่น แขนขาอ่อนแรง หรือชาครึ่งซีก พูดไม่ชัด ปากเบี้ยว ตาพร่ามัว เวียนศีรษะ เดินเซ เป็นต้น โรคหลอดเลือดสมองเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ต้องได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต และความพิการ แล้วโรคหลอดเลือดสมองนี้จะมีอาการอย่างไรบ้างไปดูกันเลย

ก่อนที่จะรู้ว่าอาการของโรคหลอดเลือดสมองเป็นอย่างไร เราต้องมาทำความรู้จักกับโรคหลอดเลือดสมองก่อนว่า โรคนี้เป็นอย่างไร เริ่มจากประเภทของโรคหลอดเลือดสมองก่อน

โรคหลอดเลือดสมองแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่

1. โรคหลอดเลือดสมองขาดเลือด (Ischemic stroke) เป็นประเภทที่พบได้บ่อยที่สุด เกิดจากการที่หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมองตีบ หรืออุดตัน ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ โรคหลอดเลือดสมองแบบขาดเลือดก็แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดย่อยเช่นกัน ได้แก่
1.1. โรคหลอดเลือดสมองแบบขาดเลือดเฉียบพลัน (Acute ischemic stroke)
เกิดจากการที่หลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงสมองตีบ หรืออุดตันอย่างเฉียบพลัน ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองหยุดไปเลย โรคหลอดเลือดสมองแบบขาดเลือดเฉียบพลัน เป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ต้องได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
1.2. โรคหลอดเลือดสมองแบบขาดเลือดชั่วคราว (Transient ischemic attack, TIA)
เกิดจากการที่หลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงสมองตีบ หรืออุดตันชั่วคราว ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองได้น้อยลงแต่ไม่หยุดไปเลย โรคหลอดเลือดสมองแบบขาดเลือดชั่วคราวเป็นสัญญาณเตือนว่า อาจเกิดโรคหลอดเลือดสมองแบบขาดเลือดเฉียบพลันได้ในอนาคต

อาการของโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือด ได้แก่
● อ่อนแรงหรือชาที่ใบหน้า แขน หรือขา โดยเฉพาะด้านใดด้านหนึ่งของร่างกาย
● พูดไม่ชัดหรือพูดลำบาก
● มองเห็นภาพซ้อนหรือสูญเสียการมองเห็นบางส่วน
● เวียนศีรษะหรือทรงตัวลำบาก
● ปวดศีรษะอย่างรุนแรงโดยไม่มีสาเหตุ
● หมดสติ

2. โรคหลอดเลือดสมอง (Hemorrhagic stroke) เกิดจากการที่หลอดเลือดในสมองแตก ทำให้เลือดออกในเนื้อสมอง แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดย่อย ได้แก่
2.1. โรคหลอดเลือดสมองแบบเลือดออกในสมอง (Intracerebral hemorrhage, ICH)
เกิดจากการที่หลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงสมองแตก ทำให้เลือดออกในเนื้อสมอง
2.2. โรคหลอดเลือดสมองแบบเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง (Subarachnoid hemorrhage, SAH)
เกิดจากการที่หลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงสมองแตก ทำให้เลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง

อาการของโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่
● ปวดศีรษะอย่างรุนแรงและฉับพลัน
● คลื่นไส้ อาเจียน
● ซึมลงหรือหมดสติ
● ชัก
● อ่อนแรงหรือชาที่ใบหน้า แขน หรือขา โดยเฉพาะด้านใดด้านหนึ่งของร่างกาย
● พูดไม่ชัดหรือพูดลำบาก
● มองเห็นภาพซ้อนหรือสูญเสียการมองเห็นบางส่วน
● เวียนศีรษะหรือทรงตัวลำบาก

หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีอาการของโรคหลอดเลือดสมอง ควรรีบไปพบแพทย์หรือโทรเรียกรถพยาบาลทันที การรักษาโรคหลอดเลือดสมองขึ้นอยู่กับประเภทของโรคและความรุนแรงของอาการ แพทย์อาจให้ยาเพื่อละลายลิ่มเลือดหรือหยุดเลือดออก ทำการผ่าตัดเพื่อเอาลิ่มเลือดออก หรือให้การรักษาอื่นๆ เพื่อลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนและฟื้นฟูการทำงานของร่างกาย

อาการของโรคหลอดเลือดสมองอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับตำแหน่งและขนาดของหลอดเลือดที่ได้รับความเสียหาย อาการที่พบบ่อย ได้แก่
● อ่อนแรงหรือชาที่ใบหน้า แขน หรือขาข้างใดข้างหนึ่ง
● พูดไม่ชัดหรือพูดไม่รู้เรื่อง
● มองเห็นภาพซ้อนหรือมองไม่เห็น
● เวียนศีรษะหรือทรงตัวลำบาก
● เดินเซหรือเดินลำบาก
● ปวดศีรษะอย่างรุนแรงโดยไม่มีสาเหตุ
● หมดสติ

ปัจจัยเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่
● อายุที่มากขึ้น
● เพศชาย
● ความดันโลหิตสูง
● เบาหวาน
● ไขมันในเลือดสูง
● โรคหัวใจ
● โรคหลอดเลือด
● สูบบุหรี่
● ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
● ขาดการออกกำลังกาย
● น้ำหนักเกินหรืออ้วน
● ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ

การป้องกันโรคหลอดเลือดสมองทำได้โดยการควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เช่น
● ความดันโลหิตสูง
● เบาหวาน
● ไขมันในเลือดสูง
● โรคหัวใจ
● สูบบุหรี่
● ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
● ขาดการออกกำลังกาย
● น้ำหนักเกินหรืออ้วน

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตและการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพสามารถช่วยลดความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองได้

การรักษาโรคหลอดเลือดสมอง
การรักษาโรคหลอดเลือดสมองขึ้นอยู่กับชนิดและความรุนแรงของโรค โดยทั่วไปแล้วการรักษาโรคหลอดเลือดสมองจะมุ่งเน้นไปที่การฟื้นฟูสมรรถภาพของผู้ป่วยให้กลับมาเป็นปกติหรือใกล้เคียงปกติมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

การรักษาโรคหลอดเลือดสมองอาจรวมถึง
● การรักษาด้วยยา
● การผ่าตัด
● การทำกายภาพบำบัด
● การทำกิจกรรมบำบัด
● การพูดบำบัด
● การกลืนบำบัด
โรคหลอดเลือดสมองเป็นโรคร้ายแรงที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน การรู้จักโรคหลอดเลือดสมองให้มากขึ้นและการควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่างๆ สามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคได้

ภาวะแทรกซ้อนของโรคหลอดเลือดสมอง
โรคหลอดเลือดสมองอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ได้ เช่น
● ความพิการทางร่างกายหรือทางสมอง
● การพูดหรือการกลืนลำบาก
● ปัญหาเกี่ยวกับความจำหรือการคิด
● ภาวะซึมเศร้า
● โรคลมชัก
● การเสียชีวิต

โรคหลอดเลือดสมองเป็นภาวะที่ร้ายแรง และอาจถึงแก่ชีวิตได้ ดังนั้น จึงควรหมั่นดูแลสุขภาพ และป้องกันปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ที่อาจนำไปสู่โรคนี้ เช่น ควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอล์ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และออกกำลังกายสม่ำเสมอ เป็นต้น

หากมีอาการที่สงสัยว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมอง เช่น แขนขาอ่อนแรงหรือชาครึ่งซีก พูดไม่ชัด ปากเบี้ยว ตาพร่ามัว เวียนศีรษะ เดินเซ เป็นต้น ควรรีบไปพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการวินิจฉัย และรักษาอย่างเหมาะสม